Nazwa Westerplatte pojawia sie na początku XVII wieku. U ujścia Wisły utwarzyły się dwie ławice piaskowe;
tę na zachód od Wisły nazwano Westerplatte, na wschód Ostplatte.
W połowie XIX wieku, ławice narastały,
tworzac dwie wyspy. Osterplatte połączyło sie z lądem.
W następnym okresie, zasypano
dawne ujście Wisły, w skutek czego, ławice połączły się, tworząc półwysep Westerplatte.
Westerplatte to jedyna nazwa o nie polskim, brzmieniu zachowana na terenie Gdańska. Oznacza ona wąski pas lądu
o długości około 1500 m, oblany z jednej strony wodami Kanału Portowego,
a z drugiej Zatoki Gdańskiej.
Westerplatte znane jest w historii z 1734 r., kiedy to wylądowały tu wojska francuskie króla Ludwika XV,
przybyłe na pomoc królowi Polski Stanisławowi Leszczynskiemu. Pożniej wiosną 1807 r. obozują na wydmach
Westerplatte żołnierze polskich legionów, z armii Napoleona, biorący udział przy zdobywaniu Gdańska.
Do 1920 r.
Westerplatte było letniskiem nadmorskim , podobnie jak Jelitkowo, Brzeźno czy Stogi.
Po utworzeniu z Gdańska
Wolnego Miasta, Polska posiadała w porcie gdańskim prawo składowania broni
i amunicji.
Od 1924 r., decyzją Ligii Narodów, oddany został Polsce teren Westerplatte na wieczyste
i bezpłatne użytkowanie. Urządzono tu
Wojskową Składnicę Tranzytową, którą przeniesiono z wyspy Ostrów. Do pełnienia słżby wartowniczej i innych
prac wyznaczono pododdział wojskowy w sile 88 żołnierzy,
w tym 66 szeregowców, 20 podoficerów
i 2 oficerów.
Teren Składnicy nie był ani polski, ani nawet eksterytorialny. Należał do WM Gdańska i był oddany w wieczastą
dzierżawę po wysiedleniu stamtąd gdańskich mieszkańców, głównie właścicieli pensjonatów.
Teren składnicy był otoczony od strony Kanału Portowego i Wisłoujścia murem
z czerwonej cegły, 2-metrowe wysokości. W latach 1933-34 wybudowano pięć wartowni wokół koszar.
Były one tak usytułowane, aby mogły wzajemnie wspierać się ogniem.
Wartownie w piwnicach miały stanowiska ciężkich karabinów maszynowych. Na końcu półwyspu, tuż przy wejściu
do portu, w 1925r. wybudowano kosztem 6 mln guldenów basen amunicyjny, który służył do przeładunków
materiałów wybuchowych
i wojskowych, jakie przchodziły do Polski zza granicy drogą morską. Równocześnie
do basenu
doprowadzono bocznicę kolejową, przy której zbudowano 19 niewielkoch schronów amunicyjnych
nad brzegiem morza oraz stacyjkę kolejową, oddaloną około 35 metrów od bramy wjazdowej.
W środkowej części półwyspu,
zbudowano w 1936 r. główny budynek koszarowy.
Konstrukcja z żelbetonu i cegły, miała ściany o grubości 40-60 cm.
Koszary na Westerplatte w owym czasie, były najnowocześniejszym polskim obiektem militarnym.
Wobec pogarszających się stosunków polsko-niemieckich, tuż przed wybuchem wojny poczyniono dalsze prace, w kierunku
umocnienia Westerplatte. Powstaje wtedy system umocnień drewniano ziemnych. Jedna z nich, placówka
"Prom" znajdowała się przed zachowaną do dziś wartownią nr 1, przy głównej bramie. Przed wybuchem wojny,
załoga została powiększona. W dniu agresji liczyła 182 żolnierzy. Załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej
w dniu 1 września 1939 r.uzbrojona była w następujące środki bojowe: 1 działo polowe kalibru 75 mm, 2 działa ppanc.
kalibru 37 mm, 4 moździerze kalibru 81 mm, 43 karabiny maszynowe ciężkie, ręczne
i lekkie oraz
indiwidualne uzbrojenie żołnierzy w liczbie około 160 karabinów.
Pancernik "Schleswig-Holstein",
w dniu 1.09.1939 r. o godzinie 4 minut 45 nad ranem, wystrzałami swoich dział
skierowanych na Westerplatte, rozpoczął długotrwałą, najstraszniejszą
w dziejach ludzkości II wojnę światowa.
